Kiedy świadczenie pracy lub usług może być wkładem do spółki?
Spółki są najbardziej popularną formą prowadzenia przedsiębiorstw w Polsce. Do założenia spółki konieczne jest wniesienie wkładów przez wspólników. Wkładem mogą być dobra materialne takie jak pieniądze, nieruchomości czy pojazdy. Niekiedy wspólnik nie posiada środków pieniężnych lub rzeczy przydatnych spółce, a posiada wiedzę i kompetencje niezbędne do prowadzenia biznesu. Wówczas świadczenie pracy lub usług może być wkładem, ale nie we wszystkich spółkach.
Kodeks Spółek Handlowych rozróżnia dwa rodzaje spółek tj. spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna) oraz spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna).
W spółkach osobowych wniesienie przez wspólnika wkładu w postaci świadczenia pracy lub usług jest co do zasady dopuszczalne. Występują jednak dwa wyjątki.
Pierwszym wyjątkiem jest spółka komandytowo – akcyjna. W tej spółce wkłady wnoszone przez akcjonariuszy na kapitał zakładowy muszą mieć postać materialną. Drugim wyjątkiem są wkłady komandytariuszy do spółek komandytowych. Wkład materialny musi posiadać wartość, co najmniej równą sumie komandytowej.
Nie każdy rodzaj pracy lub usług będzie mógł stanowić wkład wspólnika. Jako wkład spółkom osobowym oferowane są z reguły: branżowa wiedza fachowa (np. gastronomiczna, handlowa czy motoryzacyjna) i praca na stanowisku specjalistycznym.
Wkład wspólnika, należy odróżnić od prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki. Przedmiotem wkładu, np. do spółki jawnej, zasadniczo nie może być praca świadczona jako prowadzenie spraw spółki. Aby usługi zarządzania spółką mogły stanowić wkład, konieczne jest zastosowanie takiej konstrukcji umowy spółki, gdzie wspólnik „zarządzający” zostaje zwolniony od obowiązku prowadzenia spraw spółki (ale nie pozbawiony tego uprawnienia), po czym wnosi on jako wkład do spółki swoje usługi zarządzania spółką.
Istotne jest również precyzyjne określenie rodzaju pracy lub usług świadczonych jako wkład, poprzez wskazanie ich ilości oraz wartości w sposób pozwalający na ustalenie momentu, w którym wkład zostanie wniesiony w całości.
Nie można również zapominać, że za pracę lub usługi świadczone jako wkład wspólnikowi nie należy się wynagrodzenie, gdyż otrzymuje on w zamian m.in. udział w zyskach i stratach spółki oraz ewentualnie prawo do odsetek od udziału kapitałowego.
W spółkach kapitałowych wkładem wspólnika lub akcjonariusza nie może być świadczenie pracy lub usług. Warto jednak nadmienić, że od 01 marca 2021 r. weszły w życie przepisy wprowadzające prostą spółkę akcyjną, w której świadczenie pracy lub usług może być wkładem.