Usprawiedliwiony błąd co do braku karalności czynu
W przypadku niektórych postępowań sądowych, obrona oskarżonego z art. 107 kks polega na dostarczeniu i wnikliwej analizie materiału dowodowego zebranego w sprawie celem wykazania, że oskarżony pozostawał w błędnym przekonaniu, iż jego działania dotyczące urządzania lub prowadzenia gier hazardowych noszą wszelkie znamiona legalności i mieszczą się w granicach prawa.
Konieczne jest poczynienie w sprawie ustaleń w kwestii zamiaru oskarżonego, czyli znamienia strony podmiotowej, a także stanu prawnego obowiązującego w dacie popełnienia czynu. Zwłaszcza w sprawach, w których czyn popełniono przed 2015 rokiem, instytucje takie jak Sąd Najwyższy i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej prezentowały rozbieżne poglądy prawne w kwestii mocy obowiązującej art. 14 ust. 1 i art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19.11.2009 r. o grach hazardowych. Częstą praktyką sądów powszechnych było umarzanie postępowań czy też uniewinnianie oskarżonych od stawianych im zarzutów o czyny z art. 107 § 1 kks. Tym bardziej przeciętny człowiek bez wykształcenia prawniczego mógł sądzić, że urządzając gry na automatach działa w granicach prawa.
Obrona powinna tym samym podnosić, że oskarżony działał w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu skutkującym jego uniewinnienie od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu.
Art. 107 § 1 kks ma charakter normy blankietowej, a jej uzupełnienie stanowią przepisy ustawy o grach hazardowych. Błąd w postaci nieświadomości, że działa się wbrew przepisom ugh oznacza, że sprawca nie zna dopełniającego normę blankietową przepisu prawa i nie wie tym samym, że jego naruszenie jest zabronione przez prawo karnoskarbowe, bądź też sprawca zna przepisy ugh i wie, że jego zachowanie jest w świetle tych przepisów bezprawne, nie wie tylko, że naruszenie konkretnego przepisu podlega sankcji karnoskarbowej. Nieświadomość karalności określona w art. 10 § 4 kks nawiązuje do okoliczności wyłączającej karalność ujętej jako nieświadomość tego, że czyn jest zagrożony karą. Błąd tego rodzaju wyłącza winę, jeżeli jest usprawiedliwiony.
Najczęstszym uzasadnieniem wyroków uniewinniających ze względu na błąd co do karalności jest zmienność poglądów prezentowanych w orzecznictwie co do skuteczności przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, które uprawnia oskarżonego do uznania, że urządzanie gier na automatach poza kasynami gry bez wymaganego zezwolenia jest legalne.
Powołując się w ramach obrony na błąd co do nieświadomości karalności czynu z art. 107 kks, oskarżony powinien złożyć wyjaśnienia, aby w sposób jednoznaczny wykazać przed sądem jego przekonanie co do legalności prowadzonej działalności. W takich sytuacjach oskarżeni często powołują się na wyniki licznych postępowań sądowych toczących się na terenie kraju, w których zapadały orzeczenia umarzające czy uniewinniające, a także na zwroty urządzeń zabranych przez UCS podczas kontroli oraz na uzyskiwane przez oskarżonych w tym czasie opinie prawne.
Powyższe okoliczności utwierdzały oskarżonych w przekonaniu, co do legalności prowadzonej działalności. W każdej sprawie z art. 107 kks należy indywidualnie ocenić zebrany materiał dowodowy i ocenić zarzucany oskarżonemu czynu przez pryzmat sytuacji prawnej (wytworzonej zarówno przez przepisy prawa, jak i sprzeczne orzecznictwo Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz sądów powszechnych). Ta sytuacja prawna niemal jednoznacznie przemawia za uznaniem, że przepisy art. 14 i art. 6 ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych wskutek niedopełnienia (wówczas, tj. przed wrześniem 2015 r.) wymogu ich notyfikacji, nie mogą być stosowane, a w konsekwencji prowadzi do uznania, że działanie oskarżonego nosiło cechy usprawiedliwionej nieświadomości karalności z art. 107 § 1 kks.
Zgodnie art. 10 § 4 kks nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności.
