Osoby, które ucierpiały w wypadku komunikacyjnym, często nie mają świadomości, z jakiego rodzaju świadczeń mogą skorzystać. Tymczasem prawo przewiduje szereg roszczeń przysługujących poszkodowanemu – zarówno o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Warto znać swoje prawa, ponieważ skuteczne dochodzenie roszczeń może znacząco poprawić jakość życia po wypadku.
1. Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę
Zadośćuczynienie przysługuje za cierpienia fizyczne oraz psychiczne, będące skutkiem zdarzenia drogowego. Może dotyczyć m.in. bólu, stresu pourazowego, obniżenia jakości życia, a także ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu. Celem tego świadczenia jest zrekompensowanie doznanej krzywdy – w sposób realny, nie symboliczny.
Wysokość zadośćuczynienia zależy od wielu czynników, takich jak: stopień bólu, czas trwania cierpienia, utrata sprawności, wiek poszkodowanego, zmiana trybu życia, czy brak możliwości powrotu do ulubionych aktywności. Każda sprawa oceniana jest indywidualnie – sądy nie posługują się sztywnym taryfikatorem, dlatego warto skonsultować swoją sytuację z prawnikiem.
2. Odszkodowanie za straty finansowe
Odszkodowanie ma na celu pokrycie rzeczywistych kosztów poniesionych w związku z wypadkiem. Może obejmować m.in. opłaty za leczenie, zabiegi, rehabilitację, zakup leków, transport medyczny czy specjalistyczne konsultacje. Każdy wydatek powinien być udokumentowany – warto gromadzić rachunki, faktury imienne oraz zaświadczenia lekarskie, by udowodnić wysokość szkody.
To świadczenie różni się od zadośćuczynienia – nie jest szacowane subiektywnie, lecz musi opierać się na konkretnych, udowodnionych kosztach.
3. Renta za opiekę sprawowaną przez osoby trzecie
Często pomijanym, a istotnym roszczeniem, jest renta z tytułu konieczności pomocy ze strony innych osób. Dotyczy to sytuacji, gdy poszkodowany wymaga wsparcia w codziennych czynnościach – nawet jeśli opiekę sprawuje rodzina i nie pobiera za to wynagrodzenia.
Wysokość renty obliczana jest na podstawie szacowanego czasu poświęconego na opiekę oraz stawek obowiązujących w lokalnych ośrodkach pomocy społecznej. Uwzględnia się m.in. pomoc w przygotowywaniu posiłków, czynnościach higienicznych, podawaniu leków czy wsparciu emocjonalnym.
4. Renta związana z utratą zdolności do pracy
Jeśli wypadek doprowadził do częściowej lub całkowitej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej, poszkodowanemu przysługuje renta wyrównawcza. Jest ona wypłacana w cyklach (najczęściej miesięcznych) i stanowi rekompensatę za utracone dochody.
Jeśli na moment orzekania przez sąd nie można precyzyjnie określić wysokości strat finansowych, możliwe jest przyznanie renty tymczasowej – do czasu ustalenia trwałości szkody.
5. Renta z tytułu zwiększonych potrzeb życiowych
W przypadku długotrwałych lub trwałych skutków wypadku, poszkodowany może potrzebować dodatkowego wsparcia – leczenia, zabiegów, specjalnej diety czy stałej rehabilitacji. Wówczas możliwe jest ubieganie się o rentę z tytułu zwiększonych potrzeb.
Co istotne, świadczenie to nie jest uzależnione od faktycznego ponoszenia kosztów – wystarczy wykazać, że potrzeby te rzeczywiście istnieją jako konsekwencja zdarzenia. Renta ta może być przyznana na określony czas lub bezterminowo, w zależności od charakteru i trwałości urazu.
